آگاهی و دیدگاه مخاطبان از "دستورالعمل اعلام عمومی نتایج پژوهش‌ها و نوآوری‌های عرصه علوم پزشکی"

  مقدمه: رسانه‌ها به عنوان مهم‌ترین ابزار در انتشار اخبار سلامت به مردم ایفای نقش می‌نمایند. دستورالعمل وزارت بهداشت در خصوص شرایط اعلام عمومی نتایج پژوهش‌ها را می‌توان به عنوان اولین سیاست کنترلی کشور در انتشار اخبار سلامت در نظر گرفت. این مطالعه به بررسی میزان آگاهی و دیدگاه خبرنگاران سلامت، پژوهشگران و مدیران پژوهش حیطه سلامت در خصوص دستورالعمل فوق پرداخت.   روش کـار: مطالعه به دو روش کیفی و کمی انجام شد. در بخش کیفی از نظرات 23 نفر از پژوهشگران، خبرنگاران سلامت، و مسؤولین مراکز تحقیقاتی در قالب 6 مصاحبه عمیق فردی و 4 بحث متمرکز گروهی استفاده گردید. محتوای مصاحبه‌ها به روش تماتیک با استفاده از نرم‌افزار Open code مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش کمی و به عنوان یک مطالعه سریع تکمیلی، اطلاع‌رسانی دستورالعمل با پرسش از مسؤولین روابط عمومی 41 دانشگاه علوم پزشکی و 24 پژوهشگر که نتایج پژوهش‌های آنها در طول یک ماه اخیر در رسانه‌های عمومی به انتشار رسیده بودند، مورد بررسی قرار گرفت.   یافته‌ها: در بخش کیفی، دستورالعمل در سه حیطه اطلاع‌رسانی، محتوا و ضمانت اجرایی مورد بررسی قرار گرفت. اکثریت شرکت‌کنندگان در مصاحبه‌ها از وجود دستورالعمل بی اطلاع بودند. از نظر محتوا مواردی مانند جامع و کامل نبودن بندهای دستورالعمل، عدم وضوح و شفافیت در بندهای ذکر شده، مشخص نبودن گروه‌های مخاطب آن، و نداشتن ضمانت اجرایی ذکر گردید. در بخش کمی، 28 (8/71%) روابط عمومی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و 21 نفر (5/87%) از پژوهشگران در خصوص وجود دستورالعمل بی اطلاع بودند.   نتیجه‌گیری: انتشار عمومی یافته‌های پژوهشی و نوآوری‌های سلامت، متناسب با افزایش تولید علم در کشور اهمیت می‌یابد. اعمال حاکمیت پژوهش و وجود راهنماهای الزام‌آور مناسب در این زمینه ضروری است. دستورالعمل فعلی از نظر محتوا دارای نواقصی است که در عمل امکان اجرایی شدن آن را کاهش می‌دهد. مناسب است در صورت بازنگری از ذی‌نفعان و افراد صاحب‌نظر (از جمله قانون‌گذاران، کارشناسان خبری، و شخصیت‌های علمی) استفاده گردد.